ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΟΥ DORTMUND GRIECHEN AUS DORTMUND: ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

Επιμέλεια κειμένου, βίντεο και φωτογραφιών:

Παναγιώτης Βενέτης

Με μεγάλη συμμετοχή πιστών εορτάστηκε η Κυριακή της Ορθοδοξίας στην Ενορία των Αγίων Αποστόλων στο Dortmund. Άντρες και μικρά παιδιά κάθε ηλικίας κρατώντας από μια ή και περισσότερες εικόνες, ακολουθούσαν την περιφορά που κάνει το πέρασμά της και από το Ιερό του Ναού. Η προσέλευση των πιστών ήταν εντυπωσιακή παρόλο το τσουχτερό κρύο.

Με αφορμή τη μεγάλη αυτή γιορτή για την Ορθοδοξία μας, σκεφτήκαμε να γράψουμε δυο λόγια από την Εκκλησιαστική Ιστορία για το θέμα των εικόνων. Έχει τύχει σε πολλούς από εμάς να μας επισκεφτούν κατ΄ οίκον συμπολίτες μας που ανήκουν σε άλλες θρησκείες καμιά φορά ακόμη και Έλληνες μη Ορθόδοξοι με σκοπό να μας διδάξουν τα δικά τους δόγματα. (Την αλήθεια), όπως λένε συνήθως. Αν μας βρουν απροετοίμαστους είναι εύκολο να μας παρασύρουν σε λάθος διδασκαλίες. Θα σας πουν για παράδειγμα ότι οι εικόνες είναι είδωλα και θα προσπαθήσουν να σας το αποδείξουν μέσα από το Ευαγγέλιο διαστρεβλώνοντας τα νοήματα του.

Ξεκαθαρίστε στον άλλης θρησκείας επισκέπτη σας αρχικά τί σημαίνει η λέξη ''είδωλο''.

Είδωλο λοιπόν σημαίνει κάτι που έχει κατασκευαστεί από ανθρώπινα χέρια και λατρεύεται ως Θεός. Να λατρεύει κάποιος ένα άγαλμα σαν αυτό να είναι ο ίδιος ο Θεός. Στην Ορθοδοξία μας δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο με τις εικόνες. Κανένας Ορθόδοξος δεν λέει σε μια εικόνα: ''Εσύ είσαι ο Θεός μου''. Οι εικόνες μας θυμίζουν τους Αγίους. Όταν τις ασπαζόμαστε, ασπαζόμαστε το πρόσωπο και όχι το ξύλο και όταν τις προσκυνούμε, δεν προσκυνούμε το ξύλο αλλά το πρόσωπο και η προσκύνηση στον εικονιζόμενο Άγιο είναι τιμητική και όχι λατρευτική διότι η λατρευτική προσκύνηση ανήκει μόνον στον Θεό. Θα περιοριστούμε σε αυτά τα λίγα καθότι η σελίδα δεν είναι θρησκευτικού χαρακτήρα αλλά καλό είναι πότε πότε πέρα από τις εκδηλώσεις και τις θρησκευτικές εορτές να παρουσιάζουμε και την έννοια των εορτών αυτών.

Αφού ξεκαθαρίσαμε τα περί εικόνων και ειδώλων, ας δούμε τώρα τί ακριβώς γιορτάζουμε την Κυριακή της Ορθοδοξίας και σε ποια χρονική περίοδο αναφερόμαστε.

Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ

Η Εικονομαχία και η Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδος

Η προσκύνηση των εικόνων

Ο χριστιανικός ναός με τις εικόνες του Σωτήρα Χριστού, της Θεοτόκου και των αγίων μιλάει βαθιά στην ψυχή μας και μας φέρνει πιο κοντά στο Θεό. Οι άγιες εικόνες μας παρουσιάζουν τους πρεσβευτές μας στον ουρανό. Αγγέλους, Αποστόλους, Αγίους Μάρτυρες κ.λπ. Υπήρξαν βέβαια και μερικοί που λάτρευαν τις εικόνες, ενώ έπρεπε να τιμούν τα πρόσωπα που εικόνιζαν και να λατρεύουν μόνο το Θεό. Ασφαλώς οι Χριστιανοί αυτοί με τις υπερβολές τους δε βρίσκονταν σε καλό δρόμο. Αυτούς ονόμαζαν εικονολάτρες. Υπήρξαν όμως και διάφοροι αιρετικοί, νεστοριανοί, μονοφυσίτες και άλλοι που αντίθετα μισούσαν τις άγιες εικόνες. απ΄αυτούς ιδίως επηρεάστηκε τον *ο αιώνα ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Λέοντας Γ΄ο Ίσαυρος και άρχισε την εικονομαχία, παίρνοντας αφορμή από τους εικονολάτρες. Αυτός άρχισε τη φοβερή διαμάχη γύρω από τις εικόνες, που κράτησε πάνω από εκατό χρόνια.

Εικόνα από το διαδίκτυο.

Εξέλιξη της εικονομαχίας

Το 726 μ.Χ., με αυστηρό διάταγμα του Λέοντα οι εικόνες μέσα στους ναούς έπρεπε να τοποθετούνται πιο ψηλά, για να μην τις φτάνουν οι πιστοί να τις προσκυνούν. Σε λίγο άλλο πιο αυστηρό διάταγμα όριζε να καταστρέφονται και να εξαφανίζονται από τους ναούς οι άγιες εικόνες. Ύστερα από τα μέτρα αυτά του Λέοντα οι Χριστιανοί χωρίστηκαν σε δυο μερίδες. Τους εικονόφιλους και τους εικονομάχους. Στους εικονόφιλους συμπεριλαμβάνονταν και οι εικονολάτρες. Οι εικονομάχοι όμως αντί να τους διαφωτίζουν με καλοσύνη και αγάπη, εφάρμοζαν με φανατισμό τα διατάγματα του Λέοντα. Κατέστρεφαν τις εικόνες, έκαιγαν διάφορα χειρόγραφα επειδή είχαν μικρές εικόνες στο περιθώριο, βεβήλωναν τα ιερά λείψανα. Υπερασπιστές των εικονοφίλων αναδείχτηκαν σπουδαίοι εκκλησιαστικοί άνδρες, ο γηραιός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Γερμανός, ο Πάπας της Ρώμης Γρηγόριος Β΄ και άλλοι πολλοί. Κυρίως όμως τους υπεράσπισε ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, ο ονομαστός αυτός διδάσκαλος της Εκκλησίας. Με ατράνταχτα επιχειρήματα δίδαξε ότι άμα σεβόμαστε στις άγιες εικόνες, σεβόμαστε τα πρόσωπα που εικονίζουν. Τις χαρακτήρισε μάλιστα σαν “βιβλία των αγραμμάτων”.

Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδος, Ειρήνη η Αθηναία

Οι διαμάχες γύρω από τις εικόνες συνεχίστηκαν μέχρι το θάνατο του αυτοκράτορα Λέοντα του Δ΄. η σύζυγός του Ειρήνη η Αθηναία, ως επίτροπος του ανήλικου γιου της Κωνσταντίνου του ΣΤ΄, προστάτεψε τις άγιες εικόνες. Κήρυξε θρησκευτική ελευθερία και με τη συμπαράσταση του εικονόφιλου Πατριάρχη και μετέπειτα αγίου Ταρασίου συγκάλεσε το 787 την Ζ΄Οικουμενική Σύνολο. Η Σύνοδος αυτή καταδίκασε την εικονομαχική αίρεση και επανέφερε πανηγυρικά τις εικόνες. Με βάση τη διδασκαλία του αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού τόνισε ότι προσκυνώντας τις άγιες εικόνες, απονέμουμε τιμή και σεβασμό στα πρόσωπα που εικονίζουν,. Όχι όμως και αληθινή λατρεία, η οποία αρμόζει μόνο στο Θεό.

Αναστήλωση των εικόνων, Κυριακή της Ορθοδοξίας

Αργότερα όμως εικονομάχοι αυτοκράτορες καταδίωξαν και πάλι τους εικονόφιλους. Υπερασπιστής των αγίων εικόνων αναδείχτηκε τώρα ο ονομαστός μοναχός και άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης, καθώς άλλοτε ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός. Πλησίαζε όμως το οριστικό τέλος της εικονομαχίας. Πέθανε ο τελευταίος εικονομάχος αυτοκράτορας, ο Θεόφιλος. Η σύζυγος του Θεοδώρα, σαν επίτροπος του ανήλικου γιου της Μιχαήλ, κατάργησε τα διατάγματα, που είχαν βγει εναντίον των εικονοφίλων. Και το 843 συγκάλεσε στην Κωνσταντινούπολη μεγάλη Σύνοδο, η οποία κήρυξε υποχρεωτικές για όλους τις αποφάσεις της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου. Μάλιστα την πρώτη Κυριακή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής του 843, με κάθε επισημότητα σε άγιες εικόνες μεταφέρθηκαν και πάλι στους ιερούς ναούς. Έτσι οι τόποι της λατρείας του Θεού ξαναβρήκαν τον ιερό τους διάκοσμο και η Εκκλησία μας τη γαλήνη. Από τότε την ημέρα αυτή, δηλαδή την πρώτη Κυριακή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, τη γιορτάζουμε πανηγυρικά και τη λέμε Κυριακή της Ορθοδοξίας. Επίσης την ημέρα αυτή η αγία μας Εκκλησία με ιερή πομπή τιμάει τις άγιες εικόνες. Τότε διαβάζεται η απόφαση για την αναστήλωση των εικόνων και το θρίαμβο της Ορθοδοξίας από τους διάφορους εχθρούς της.

Ακολουθούν βίντεο και πλούσιο φωτογραφικό υλικό!

Για να δείτε το βίντεο μέρος 1ο πατήστε εδώ!
Αποσπάσματα από τη Θεία Λειτουργία
και η περιφορά των Αγίων Εικόνων.

Για να δείτε το βίντεο μέρος 2ο πατήστε εδώ!
Ανάγνωση του Ιερού Ευαγγελίου και το μήνυμά του!